Kontrola liczebności komarów

Niestety do dnia dzisiejszego w zwalczaniu komarów podobnie jak i innych owadów rzadko stosuje się bezpieczne metody biologiczne. Nadal prym wiedzie stosowanie środków chemicznych, które nie są tak wybiórcze w działaniu i często mają skutki uboczne.  Chemiczne metody odkomarzania  działają niekorzystnie także na inne organizmy współwystępujące w danym biotopie, a oprócz tego niejednokrotnie prowadzą one do wywołania zjawiska oporności wśród wielu gatunków owadów. Pod koniec lat osiemdziesiątych stosowano na szeroką skalę syntetyczne środki, na przykład: cypermetrynę czy bifentrin, które wykazywały wyjątkowo wysoki poziom skuteczności w zwalczaniu larw komarów ale nie były obojętne dla środowiska i negatywnie wpływały na bioróżnorodność biotopu. Wspomniane środki chemiczne były toksyczne dla wielu skorupiaków i ryb występujących w miejscach rozwoju larw komarów. Wspólną cechą środków chemicznych używanych do walki z komarami jest ich neurotoksyczne działanie polegające na zakłócaniu procesów transmisji synaptycznej. Środki chemiczne nadal są stosowane w ograniczaniu uciążliwości ze strony komarów ale tylko w przypadku osobników dorosłych (imagines). Rosnąca świadomość szkodliwości “chemii” w środowisku wodnym zakończyła tego typu proceder na szeroką skalę. Niestety w przypadku plagowych ilości dorosłych komarów uciekanie się do chemicznych adultycydów jest nieuniknione.

Jest jednak światełko w tunelu! Od wielu lat na Zachodzie i w Stanach Zjednoczonych propaguje się  integrowane metody kontroli komarów i innych gatunków uciążliwych. Polegają one na ograniczaniu ich liczebności na określonym terenie, głównie za pomocą bezpiecznych dla ludzi i środowiska metod biologicznych polegających na interakcjach drapieżnik – ofiara, czyli wykorzystaniu naturalnych wrogów komarów i patogenów. Największe praktyczne znaczenie w  biologicznej kontroli komarów mają kryształotwórcze laseczki z rodzaju Bacillus . Spory i larwobójcze delta-endotoksyny B. thuringiensis israelensis H -14 i  B sphearicus są składnikiem licznych mikrobiologicznych preparatów szeroko stosowanych od wielu lat w krajach zachodnich do walki z larwami komarów.

W  integrowanych metodach zwalczania komarów i innych owadów uciążliwych skuteczne stosowanie środków biologicznych wymaga stałego monitoringu środowiskowego, a także epidemiologicznego. Polega on na dokładnym zrozumieniu ekologii i wzajemnych relacji między interesującym nas gatunkiem a środowiskiem, w którym bytuje dany organizm. Także poszukiwanie naturalnych na danym obszarze substancji lub patogenów mogących posłużyć jako składnik insektycydów bądź repelentów jest bardzo istotne. Bardzo często czynniki biologicznej kontroli nie wykazują jednakowej skuteczności w różnych miejscach rozwoju danego gatunku komara. Stały monitoring populacji komarów pozwala na szybką i adekwatną reakcję na masowe pojawienie się larw komarów na danym obszarze. Mamy czas na reakcję bezpiecznymi środkami z wykorzystaniem krystalicznych endotoksyn zawartych w preparacie mikrobiologicznym.